Category : Berriak

Bihar, maiatzaren 19an, Hesteetako Hanturazko Gaixotasunen Munduko Eguna da eta Dbusek bat egiten du egun horrekin, bai eta eguna ospatzeko Crohn eta Kolitis Ultzeraduna duten gaixotasunen Gipuzkoako Elkarteak antolatu dituen jarduerekin ere.

Horregatik, bihar Donostiako hiriko autobus guztiek informazio kartel bat eramango dute egun osoan, gaixotasun horiek dituzten pertsonek egunero bizi dituzten errealitateak ahalik eta gehien zabaltzeko eta erakusteko, eta kontzientzia soziala areagotzeko egingo diren jarduerak bultzatzeko.  

Maiatzaren 3an eta 4an, ATUC Hiri Garraio Kolektiboaren Enpresa Kudeatzaileen Elkarteak Teknologia Berriak, Marketina eta Kalitatea izeneko batzordea egin du Madrilen. Bilera horretan, Donostiarekin batera beste hiri batzuek parte hartu dute, hala nola Bartzelonak, Madrilek, Malagak, Sevillak, Tarragonak, Gironak edo Gijonek.  Jardunaldietan, Dbusek Donostiako autobusetan eskudiruzko ordainketa murrizteko duen estrategia aurkeztu du. Gaur egun, Dbuseko autobusetan urtean egiten diren bidaien %8,71 ordaintzen dira eskudirutan. 

Batzordearen bileran, Dbuseko zuzendari ondoko Javier Vallejok azaldu du zer bilakaera eduki duten eskudiruzko ordainketek, erabilerari dagokionez. Zehazki esan duenez, ordainketa horiek %18tik %8,5era jaitsi dira 2015etik 2016ra bitartean, urte horietan guztietan egin diren tarifa politikei esker, noizbehinkako bidaiariak zigortu eta ohiko bidaiariak saritu baitituzte, eta Lurraldebus-MUGI garraio intermodalaren txartela ezarpenari eta Gipuzkoako Tarifa Bateratuari esker ere. 2017an bertan ere beste urrats bat eman da BAT txartela (Araba) eta BARIK txartela (Bizkaia) erabiltzeko aukera ezarriz Dbuseko autobus guztietan. 

Eskudirutan ordaintzeko aukera murriztuta autobusa sartzean ordainketa azkarrago egin daiteke, geldialdi bakoitzeko denbora gutxiago eginda eta bidaien denbora murriztea ahalbidetuta, autobusa garraiorik azkarrena eta efizientea bihurtuta. Egunero eskudiru gutxiago biltzea ere ekarriko du, likidazio lanak erraztuta. Ildo horretan, gaur egun Dbus lanean ari da hainbat proiektu pilotutan eskudiruz ordainketak gutxiago izan daitezen. Esaterako, EMV kontakturik gabeko banku txartelarekin ordaintzeko aukera lantzen ari da Dbuseko hainbat lineatan edo QR kodeen bitartez ordaintzeko aukera.  

Epe ertainera, emaitzen arabera, proiektu pilotu horiek Dbuseko linea guztietara zabaltzea aurreikusi zitekeen. 

Gaur, 39 teknikari belgikar egon dira Dbusen instalazioetan bisitan, Ganten dagoen Mugikortasunaren eta Espazioaren Planifikazioaren Eskolatik etorrita (School of Mobility & Spatial Planning). Ordezkaritza belgikarrak, zeina mugikortasuneko eta diseinuko adituek eta Flandriako Administrazioko kideek osatuta baitzegoen, aukera eduki du enpresaren barruko antolaketa zehatza ezagutzeko, bai eta Dbusen eta Dbuseko autobusetan ezarritako sistema teknologikoak ere.  

Ordezkariek hauek ezagutzeko interesa agertu dute: Ustiapenean Laguntzeko Sistema (SAE), antibunching sistema (autobusek bat ez egiteko sistema) eta gidatze eraginkorrerako sistema, Donostiako BRT hiri autobus berritzailea (Bus Rapid Transit), eta ticketing sistema, zeinari esker Dbusek abiadura komertziala handia duen (17,5 km/h), erabiltzaileen balorazio positiboaz gain. 

Era berean, ordezkari belgikarrak interesatuta agertu dira Dbusen autobus elektrikoez, ingurumenarekin errespetutsuagoa den teknologia baitute. Kotxetegiak bisitatu dituztenean, ibilgailu horien zaintzarako eta kargarako sistema ikusi ahal izan dute, autobus hibridoen funtzionamendua egiaztatzeaz gain. Une honetan, Dbusek %100 elektriko diren 3 autobus eta 20 autobus hibrido ditu flotan, eta ingurumenaren aldetik flotarik iraunkorrenetakoa da. Hain zuzen, 12 metroko autobusen %25 elektriko-hibridoak dira. 

Ordezkaritzek ezagutu dituzte, halaber, Dbusek garatutako komunikazio ekintzak eta erabiltzaileentzat dituen informazio sistemak, izan ere, horiei esker, erabiltzaileek autobusen iritsiera orduak kontsultatu ditzakete Dbusen web orrian, mugikorretarako app ofizialean, panel elektronikoetan eta geltokietan informazioa eskuratzeko dauden beste sistema batzuetan, hala nola QR kodeetan. Egiaztatu ahal izan dituzte, baita ere, itsuentzako audio sistemaren funtzionamendua eta txartelak azkarrago eta eraginkortasun handiagoz balioztatzen dituzten makinak, bai eta autobusen erabilera, efizientzia eta segurtasuna kontrolatzeko eta alderdi horien hobekuntza kudeatzeko sistemak ere.   

Dbusen barruko antolaketari dagokionez, ordezkariek aukera izan dute ikusteko nola planifikatzen diren enpresako departamentu guztietako giza baliabideak eta baliabide teknikoak, zeintzuei esker Dbus sektoreko erreferente bihurtu baita. Teknikariek ustekabe atsegina hartu zuten ikusita autobusen sarearen erabilera datuak, kudeaketa sistema eta Dbusen gastuen optimizazio  maila. 

Dbusen oso garrantzitsutzat jotzen dugu hiriko garraioaren hobekuntzan lanean ari diren enpresa eta erakundeekin harremanetan egotea, bere testuinguru partikularreko premietan zentratuta baina ikuspegi globalarekin, izan ere, kanpoko esperientzietatik ikasteko aukera ematen du, bai eta etorkizuneko ikuspegi berri bat lortzea ere, lankidetza berriak eta baterako proiektuak sortzeko aukerak irekitzeaz aparte.  

Apirilaren 25ean Haurren Tratu Txarren Aurkako Nazioarteko Eguna izango da eta Dbusek adierazi nahi du egunarekin bat egiten duela, AVAIM elkarteak (Tratu Txarrak Jasotako Haurren Laguntzarako Euskal Elkartea) antolatu dituen jardueretan lagunduz. 

Horregatik, bihar, asteartea, Donostiako hiri autobus guztiek egunaren kartela eramango dute, egoera hori bizi duten pertsonei babesa eta elkartasuna erakusteko eta kontzientzia sozial handiagoa lortzeko egingo diren jardueretan laguntzeko.

Dbuseko 5-Benta Berri lineak, 13-Altza lineak eta 28 Amara-Ospitaleak lineak berriro eskuratu dute AENORek Bidaiarien Garraio Publikoari buruzko UNE-EN 13816 arauaren arabera ematen duen kalitate egiaztagiria. Gaur egun, arauak ezartzen dituen konpromisoak, egiaztagiria dute lineetan ez ezik, autobus flota osoan eta Konpainiaren eguneroko jardunean ere ezartzen dira. Dbusek eskaintzen duen zerbitzuaren kalitatean eta Dbuseko erabiltzaileek egiten duten balorazio onean ikusten da filosofia hori. 

Dbus aintzindaria izan da UNE-EN 13816 arauak xedatutako kalitate irizpideak lehentasunez ezartzen, bai eta AENORen egiaztagiria lortzen lehen garraio enpresa ere Euskal Herrian. 28 -Amara-Ospitaleak lineak 2007an lortu zuen egiaztagiri hori; 5 lineak bi urte beranduago, 2009an, eta Altzako lineak, 13 lineak, 2010ean. 

Arauak kalitatea azpimarratzen du bereziki erabiltzaileen premien eta itxaropenen ikuspegitik. Dbusek bere gain hartutako konpromisoak Zerbitzuen Gutunean dauden jasota, eta Gutun hori Konpainiaren web orrian dago ikusgai Kalitate Politikarekin batera (www.dbus.eus). Honakoak dira alderdirik garrantzitsuenak:

–      Eskaintzen den zerbitzuak okupazio mailarik altuenak bermatzen ditu bai eta zerbitzua bera bete egingo dela ere.

–      Mugikortasun urria duten pertsonen irisgarritasuna.

–      Erabiltzaileei informatzeko sistemak, bai geltokietan bai autobusetan, mugikorrentzako aplikazioan edo web orrian.

–      Erregulartasuna bidaiariei eskainitako zerbitzuan.

–      Bezeroei egoki erantzutea.

–      Erosotasuna ibilgailuetan, garbitasuna barne.

–      Segurtasuna ibilbideetan.

–      Ingurumeneko eragina murriztua. 

Kalitatea bermatzeko moduetako bat da Dbuseko autobusen erabiltzaileei inkestak egitea. Erabiltzaileei  5-Benta Berri, 13-Altza eta 28-Amara-Ospitaleak lineen gainean egin zaien azken inkestaren arabera, lineek 8,08 puntuazioa lortu dute batez beste. Horrek baieztatu egiten du linea hauetako erabiltzaileak oso pozik daudela lineekin. 

Inkestan zerbitzuarekin lotutako 24 alderdi baloratu dira gehienez. Honakoak dira erabiltzaileek hoberen baloratutako alderdiak:

– Ordaintzeko sistemen erosotasuna (8,92)

– Zerbitzu ordutegiak, maiztasunak, ibilbideak … (8,73)

– Lineaz aldatzeko aukera (8,70)

– Eskainitako zerbitzua betetzea (8,64)

– Autobus flota eta hauen fidagarritasuna (8,62) 

Dbusen bezeroei eskaintzen zaien arreta hobetzeko politika da garrantzi gehien duten alderdietako bat. Erabiltzaileek erreklamazioak eta iradokizunak egiteko duten euskarri nagusia “Bezeroen Arretarako Bulegoa” da.  Bertako langileek era pertsonalizatuan, telefonoz edo internet bidez erabiltzaileen zalantza, iradokizun eta kexa guztiakjasotzen dituzte. 2016an banakapena ondorengoa izan da:

Era berean, azpimarratzekoa da Dbusen erreklamazio idatziak jaitsi direla urtetik urtera:

AENOR egiaztagiriak ziurtatu egiten du goian aipatutako araua betetzen dela, hau da, bidaiarien garraio publikoan diharduen enpresa batek bere zerbitzuaren kalitatearekin lotutako helburuak zehazteko eta helburu horien balorazioa eta jarraipena egin ahal izateko bete beharreko sistematika betetzen duela. 

Egiaztapen prozesua AENORek egin du, Espainian egiaztatze lanetan lider den erakundeak alegia, kontuan izanda azken hiletako datuak, egindako inkestak eta auditorea erabiltzailetzat agertzen deneko ikuskapenak edo “bezero misteriotsua” izenaz ezagutzen direnak.

Luxenburgoko Garraioko eta Azpiegituretako Departamentuaren ordezkaritza bat Dbusen egon da gaur, bisitan, Kotxetegien instalazioak ezagutzeko eta eta Dbuseko autobus flotan instalatu diren azken aurrerapen teknologikoen xehetasunak eta flotako ibilgailu elektrikoak eta hibridoak ikusteko.

 Ordezkaritzako kideek aukera izan dute Dbusek dituen 3 autobus %100 elektrikoak ezagutzeko, zeinak Irizarrek fabrikatutakoak baitira. Ibilgailu horiekin zaratarik eta igorpen kutsatzailerik gabeko garraio publikoa eskaini daiteke. Teknikariek, halaber, ibilgailu horien zaintzarako eta kargarako sistema ikusi ahal izan dute, autobus hibridoen funtzionamendua egiaztatzeaz gain. Une honetan Dbusek 20 autobus hibrido dauzka, beraz,12 metroko autobusen %25 ibilgailu elektriko-hibridoak dira. Ibilgailu horiek garbiak dira eta ingurumenarekiko errespetutsuak, eta erabiltzaileek oso ondo baloratzen dituzte.

 Luxenburgoko ordezkaritza, halaber, Dbusen ezarritako beste sistema batzuez interesatuta agertu da, zehazki, puntualtasuna eta abiadura komertziala handia edukitzea  eta Donostiako hiritar askok Dbuseko autobusak erabiltzea ahalbidetu duten sistemak. 

Etorkizuneko autobusa diseinatzea helburua duen EBSF-2 proiektu europarraren barruan (European Bus System of the Future 2), Dbusek proiektu pilotu bat jarri du abian hainbat ibilgailutan. Proiektuak hiru hilabeteko iraupena edukiko du, eta gidaritza eraginkorrean laguntzeko sistema berri bat probatzeko izango da. NONVIS izena du sistemak, eta gailu haptiko bat erabiltzen du gidariekin komunikatzeko.

EBSF-2 proiektu europarra 2015eko maiatzean hasi zen eta UITPk (Garraio Publikoaren Nazioarteko Batasuna) Dbus aukeratu du bertan parte hartzeko. Proiektuak 42 bazkide ditu eta 12 hiri pilotutan frogatuko da: Donostia, Paris hiria eta bere metropoli eremua, Londres, Lyon, Bartzelona, Helsinki, Madril, Dresden, Ravenna, Göteborg eta Stuttgart. Proiektu berritzailea da, Europar Batzordeak Horizon 2020 programaren baitan finantzatuta, eta bere helburua da autobusak garraio publiko gisa duen efizientzia eta erakargarritasuna areagotzea, etorkizuneko premiei erantzungo dieten autobusen belaunaldi berri bat diseinatuta.

Gure hirian proiektuak hiru ardatz edukiko ditu, eta horietako bat NONVIS sistema da. Era berean, beste bi berrikuntza teknologiko lantzen ari dira: Tailerretan autobusei egiten zaizkien mantentze lanak optimizatzeko gailu adimendun baten garapena eta autobus elektrikoaren diseinu berri baten azterketa, mugikortasun urria duten bidaiarien irisgarritasuna eta mugimendua hobetzeko.

NONVIS sistema Ceit-IK4 zentro teknologiak garatu du IRIZAR taldeko DATIK enpresarekin eta Dbusekin batera, eta gidariari laguntzeko Dbusek bere autobusetan 2013az geroztik instalatuta duen EKObus sistemaren osagarria da. EKOBusak bezala, erregai fosilen kontsumoa murriztea eta kutsatzaile gutxiago igortzea du helburu, eta horretarako alerten estrategia desberdina erabiltzen du gidariarekin komunikatzeko. 

EKObus sistemak, munduan aitzindaria baita, tablet bat dauka euskarri gisa. Tableta gidariaren postuaren ondoan dago, eta irudi bidez kontsignak ematen ditu, modu iraunkorragoan eta ezarritako ordutegiak betez gidatzen laguntzeko. Hau da, elkar osagarriak diren bi sistema ditu: batetik, gidaritza optimizatzen duen sistema bat; eta, bestetik, puntualtasuna hobetzen duen bat, antibunching deiturikoa, zeinak linea bereko autobusen artean errespetatu behar den distantzia mantentzen uzten duen, linea horretarako ezarritako maiztasuna ahalik eta gehien errespetatzeko.

EKObusek ez bezala, NONVIS sistema berriak ez du irudi bidezko mezurik erabiltzen. Beste kanal sentsorial batzuk erabiltzen ditu gidariari aginduak emateko, esaterako entzumena eta ukimena. NONVISek autobus barruko ekipoetako datuak analizatzen ditu eta, aldian-aldian, gidaritzaren eraginkortasun maila kalkulatzen du. Eraginkortasun maila horri EKO maila deitzen zaio. Modu ekologikoan eta ekonomikoan gidatzen denean, EKO mailak gora egiten du eta NONVISek soinu atsegina ateratzen du. Osterantzean, EKO mailak behera egiten duenean, sistemak eserlekua suabe bibrarazten du gidariari jakinarazteko. Adibidez, zakar frenatzen bada NONVISek ez dio berehala gogorarazteko abisurik bidaliko gidariari. Soilik EKO gidaritzak nabarmen hobera edo txarrera egiten badu bidaliko dio NONVISek abisu bat gidariari.

Hilabete horietan, autobusen kontsumo datuak eta NONVIS sistemak gidariari bidalitako mezuak bilduko dira. Erromako La Sapienza Unibertsitateak ebaluatuko ditu emaitzak. Era berean, gogobetetze inkesta bat egingo zaie Dbuseko gidariei, sistemaren baliagarritasunaz eta erabileraz duten iritzia jasotzeko.  

Zentzu horretan, azpimarratu behar da urtearen amaieran Donostiako erakusleak nazioarteko ekitaldi bat antolatuko duela proiektuaren barruan garatutako neurrien aurrerapenen berri emateko.

Parte-hartzaileak: 

BAT (Araba) eta BARIK (Bizkaia) txartelak erabiltzen dituzten pertsonek Dbuseko linea guztietan ordaindu ditzakete jada bidaiak. Aurtengo otsailean hasi zen Interoperabilitateko proiektua Dbusen, 45-Estaciones Renfe-Bus Geltokiak-Antiguo-Aiete linean, zehazki, Gipuzkoako Garraio Agintaritzak, Dbusek eta Donostiako Udalak izenpetutako hitzarmenari esker. Harrez gero, astero-astero Dbuseko gainerako lineetara zabaltzen joan da, eta horri esker erabiltzaileek berdin-berdin erabili ditzakete MUGI, BAT eta BARIK  txartelak bidaia ordaintzeko. Dbuseko zerbitzuen puntualtasuna eta abiadura komertziala ere hobetu da horrekin.    

Horrela, BAT eta BARIK txartelen erabiltzaileek tarifa hobaridunak eduki ditzakete Donostiako hiri autobusen sare osoan, eta txartel anonimoek, gainera, baliozkotze bat baino gehiago egiteko aukera ematen dute. Horretarako, bidai txartelak ordaintzeko makina berriak jarri dira Dbuseko autobusetan eta gidariek prestakuntza espezifikoa jaso dute. Makinak gidariaren ondoan egongo dira eta BAT eta BARIK logoekin identifikatuta egongo dira. 

Neurri honekin aurrera egiten da Euskadin bidai txartel bakarra lortzeko bidean, izan ere, une honetan dauden hiru garraio txartelak egokitzea (BAT, BARIK eta MUGI, lurralde bakoitzeko bat) eta euskal garraio publikoko sare osoan berdin-berdin erabili ahal izatea du helburu. Proiektua hainbat erakunde eta operadoreren laguntzari esker hartu ahal izan da, besteak beste, Eusko Jaurlaritzarena, Euskadiko Garraio Agentziarena (EGA), Gipuzkoako  Garraio Lurralde Agintaritzarena (GGLA), Bizkaiko Garraio Partzuergoarena (BGP), Arabako BAT txartelaren Erakunde Kudeatzailearena eta Dbusena.