Category : Berriak home

Gaur izenpetu dute Dbusek eta Kutxabankek datorren udan Donostiako autobus guztietan bidaiatzeko ohiko tiketa kontakturik gabeko banku txartelarekin ordaintzeko aukera emango duen kontratua. Horretarako, beharrezkoa izan da eragiketa horiek egin ahal izateko ordainketa pasabide baten kontratazioa lizitatzea. Lizitazioa lehiaketa publiko bidez egin da eta Kutxabank izan da lehiaketaren enpresa esleipenduna.

2017ko abuztuan Dbusek banku txartelarekin ordaintzeko proiektu pilotu bat jarri zuen martxan 16-Igeldo eta 45- Renfe-Bus Geltokiak-Antigua-Aiete lineetan, eta lizitazio berri honekin sistema berritzaile hori linea guztietara zabaldu ahal izango da.

Proiektu pilotuan bezala, autobus tiketa kontakturik gabeko Visa, Mastercard eta American Express kreditu txartelekin eta zordunketa txartelekin eta mugikorretako aplikazio batzuekin ordaintzen utziko du sistemak. Bankuko txartel bakoitza edo mugikorreko aplikazio bakoitzak erabiltzaileak nahi beste bidaia ordaintzen uzten du, noizbehinkako bidai txartelaren prezioan eta komisiorik gabe.  Oraingo honetan, eta proiektu pilotuan ez bezala, gidariaren postuaren ondoan dagoen tiket makinan egingo da ordainketa eta ez da beharrezkoa izango aparteko makinarik jartzea. Helburu horrekin, Dbus eguneraketa batzuk egiten ari da tikek makina horietan, eta aurreikusita dago 2019ko ekainean sistema linea guztietan martxan egotea jada.

Era berean, ordainketa pasabidea garatu ondoren Dbuseko tiketa QR kode sistema baten bitartez ordaitzeko aukera ere ezarri ahal izango da. Erabiltzaileek Dbusen doako aplikazio mugikorraren bitartez erosi ahal izango dute ohiko tiketa (Dbusen App ofiziala). Aplikazioa iOS, Android eta Windows Phonerako eskuratu ahal izango da, kasuan kasuko online dendetan. Tiketa erosi ondoren, mugikorrean QR kode bat sortuko da eta kode hori da balioaztu beharko dena. Balioztatzeko, berriz, mugikorraren pantailan dagoen QR kodea gidariaren postuaren ondoan dagoen makinara hurbilduko da. Kontakturik gabeko banku txartelarekin ordaintzen uzten duen makina berbera izango da. Aurreikusten da 2019aren bukaerarako martxan egongo dela QR kodeekin ordaintzeko sistema hau.

Sistema berriek abantaila ugari dauzkate. Alde batetik, erabiltzaileei ordainketa errazten zaie, ez baitute garraio txartelik edo eskudirurik beharko bidaia ordaintzeko, eta, gainera, sistemak erabat seguruak dira, Kutxabankek kudeatuta. Tiketak erosteari buruzko informazioa erraztu ere egiten da. Horrez gain, ordainketa arinago egiten da autobusean sartzean, geldialdi bakoitzaren iraupena murriztuta eta bidaietan denbora gutxiago egiteko aukera emanda. Horrela, garraio publikoaren erabilera bultzatzen da.

Egunero eskudirutan bilduko den dirua gutxiago izatea ere ekarriko du, likidazio lanak erraztuta. Gaur egun, Dbuseko autobusetan urtean egiten diren bidaien %8,41 ordaintzen dira eskudirutan. Gainera, beste herrialde batzuetatik datozen pertsonek ez daukate zertan legezko monetarik eduki, beren banku txartelekin ordaindu baitezakete bidaia, dela txartel horiek autobus barruan balidatuta, dela appean tiketa QR kodearen bitartez erosita.

Bai banku txartelarekin ordaintzea, bai QR Kodearekin ordaintzea E-MOBASK proiektu europarraren zatia dira, proiektuaren helburua baita Euskal Eurohirian garraio publikoaren erabilera bultzatzea eta erraztea, erabilera errazagoa, erakargarriagoa eta iraunkorragoa izan dadin eta garraio publikoa ibilgailu pribatuak baino gehiago erabiltzea bultzatzeko. Horrela, sistema autobus guztietan inplementatu ahal izango da, linea guztien puntualtasuna hobetuta eta kontsumoak eta igorpenak murriztuta, orokorrean. Izan ere, aurreikusten da sistema flota osora zabalduta igorpen kutsatzaileak %5-6 txikiagoak izango direla.

E-MOBASK proiektua Eskualdeen Garapenerako Europako Fondoak (FEDER) kofinantzatu du %65ean, Interreg V-A Espainia-Frantzia-Andorra programaren bitartez (POCTEFA 2014-2020). POCTEFAren helburua da Espainia, Frantzia eta Andorra arteko mugako eskualdearen integrazio ekonomikoa eta soziala indartzea. Batez ere mugaz gaindiko jarduera ekonomikoak, sozialak eta ingurumenekoak garatzen laguntzen du, lurralde garapen iraunkorraren aldeko estrategia bateratuen bitartez.

Datozen hiletan Dbusek hiriko 110 markesina berritzeko eta Irisgarritasunari buruzko Legera egokitzeko lizitazioa kaleratuko du. Gaur arte Dbusek berritu duen markesina kopururik handiena da, 2013tik markesinen kudeaketa Dbusen esku baitago. Une honetan Donostiak 563 autobus geltoki dauzka, eta horietatik 309 markesina erakoak dira eta 254 zutoin erakoak. Berritze planaren barruan markesinak baino ez dira sartzen, zutoinak egoera hobean daude eta.

Lehentasunez berritu behar diren markesinak zein diren zehazteko, Dbusek markesinen egoerari buruzko analisi bat egin du Donostiako Udalaren Mugikortasun Departamentuarekin elkarlanean, eta analisi horren ondorioa izan da kaltetuen dauden markesinak direla eguneratu behar direnak. Hiriko garraio sarearen geltokien instalazioa, birkokapena eta mantentze lanak ez ezik, publizitatearen ustiapena ere esleituko da lizitazioan. Kontratua 15 urterako izango da; halere, aurreikusten da 110 markesinen instalazioa lehen urtean abiaraztea eta kontratuaren lehen zazpi urteak igaro baino lehen amaitzea.

Markesina duten geltoki guztietatik, 40 Grimshaw modelokoak dira, hau da, sartu den azken modelokoak, eta gainerako 269 markesinak 2003 modelokoak. Zehazki, berrituko diren 110 markesinak 2003 modelokoak dira, eta gutxi gorabehera 16 markesina eguneratuko dira urtean.

Hiriko altzariak bateratzeko eta homogeneizatzeko asmoarekin, markesinen modelo bakarra, berria eta funtzionalago bat erabiliko da markesinak berritzeko.

Lizitazioaren baldintza pleguan kalitate, irisgarritasun eta diseinuari lotutako irizpideak jasoko dira. Baldintza nagusietako bat izango da markesinak kalitateko materialez eta hiriaren berezko baldintza meteorologikoak jasatzen dituzten materialez eginda egon beharko direla eta hiriko altzariekin oro har bat datorren eta Irisgarritasunari buruzko Legean jasotako araudia betetzen duen abangoardiako diseinua eduki beharko dutela. Estetika homogeneoa bermatzeko, asmoa da markesina berriak hirian ezarritako azken modeloaren antzeko diseinua edukitzea, hau da, Grimshaw modeloaren antzekoa.

Markesina berriak irisgarriagoak izango dira. Irizpide orokor gisa, geltokiak ahalbidetzen duen guztietan, sarrera albotik zein erditik edukiko du, igarotzeko gutxienez 90 zentimetroko zabalera librearekin. Era berean, manpara guztiak zeharrargiak izango dira eta kolore biziko bi zerrenda edukiko dituzte kristala dagoela adierazteko. Linearen zenbakiari eta helmugari buruzko informazioa braillez edukiko dute, halaber, eta bermatze leku iskiatikoa duen eserlekua edukiko dute.

Era berean, planak gainerako markesinen berrikuspen integrala aurreikusten du, bai eta publizitateko mupien mantentze lanak eta gidarientzako WCen instalazioa ere.

Gutxienez hiriko markesinen heren bat berrituta, helburua da hiriko autobus garraioaren zerbitzua eta erabiltzailearen esperientzia hobetzen jarraitzea, autobusaren zain egotea atseginagoa eta erosoagoa izan dadin eta erabiltzaileak eguraldi txarretik benetan babestuago egon daitezen.

Dbus Euskaraldiaren bultzatzailea da beste erakunde batzuekin batera, esaterako Donostiako Udalarekin; hori horrela, kanpaina babesten duela erakutsi nahi du eta kanpainaren zabalkundea egin, zeinarekin euskararen erabilera sustatu nahi den, baita erakundeen barruan bertan ere.

Horregatik, azaroaren 23tik abenduaren 3ra arte, hau da, Euskararen Nazioarteko Egunera arte, autobusek kanpainaren kartela eramango dute barruan. Era berean, abenduaren 3an bertan aurreko atean ere eramango dute kartela autobusek.

Bigarren urtez jarraian,  Dbusek prestakuntza ikastaro bat antolatu du gidarientzat, Gureaken laguntzarekin, desgaitasuna duten erabiltzaileekiko harremana eta tratua hobetzeko asmoarekin. Prestakuntzaren asmoa da gidariei tresnak eta teknikak ematea Dbusen zerbitzuak erabiltzen dituzten desgaituekin harreman egokia eduki dezaten.

Pasa den edizioan 60 gidarik parte hartu zuten, eta aurten, berriz, beste 60 gidari joan dira prestakuntza saioetara. Hau da, gidarien heren batek jaso du prestakuntza. Apurka-apurka gainerako langileek jasoko dute prestakuntza, izan ere, helburua da gidari guztiak prestatzea.

Prestakuntzaren edukiak

 Prestakuntzan desgaitasunaren gaineko oinarrizko kontzeptuak aztertzen dira, bai eta hainbat desgaitasunekin zerikusia duten ohiko egoerak eta desgaitasun fisiko, sentsorial edo psikikoren bat duten pertsonekin edozein egoeratan harremanak izateko beharrezkoak diren trebetasunak ere. Horretarako, prestakuntza kasu praktikoetan, bideoetan eta role playing-ean oinarritu zen. Metodologia horri esker, parte hartzaileek desgaitasuna duten pertsonen egunerokoan ohikoak diren egoerak esperimentatuko dituzte, haien lekuan jartzeko eta kolektibo horri eskaintzen zaion zerbitzua hobetzeko.

Aldian-aldian Dbuseko gidariek prestakuntza ikastaroak jasotzen dituzte hainbat arloren gainean, esaterako, ibilgailu moten gainean edo pertsonen arteko harremanen gainean. Beraz, ikastaro berri honekin prestakuntza hori sendotu egingo da, gaitasun desberdinak dituzten erabiltzaileekiko tratua landuta. Helburua da Donostian eskaintzen den eta Donostiako herritarrek hain ondo baloratzen duten zerbitzua egunez egun hobetzea.

Beste prestakuntza batzuk

 Horrez gain, azken hilabeteetan Dbuseko tailerreko langileek ibilgailu hibridoen mantentze lanei buruzko prestakuntza jaso dute, eta laster autobus elektrikoen mantentze lanetan trebatuko dira. Gaur egun, Dbusek 12 metroko 3 autobus %100 elektriko ditu eta 24 autobus hibrido. Era berean, bi proiektu pilotu abian dira; bat, 18 metroko autobus %100 elektriko bat probatzeko eta, bestea, autobus hibrido-elektriko bat probatzeko. Urte amaieran Dbuseko flotan beste 14 autobus hibrido gehiago egotea eta ingurumenaren aldetik flotarik iraunkorrenetako bat  izatea ere espero da.

Urriaren 22tik 23ra bitartean negozio berrien gaineko kongresu bat dago Aranjuezen, Carril Bus sektoreko aldizkari espezializatuak antolatuta, eta Dbusek elektromugikortasunari lotuta daukan esperientzia eta egin dituen proiektuak ezagutarazi ditu bertan.

Ibilgailu elektrikoak dituzten beste hiri batzuetan, esaterako Madrilen, Valentzian, Bartzelonan edo Malagan diharduten operadoreen ordezkariekin batera, Dbuseko zuzendari nagusi Igor Gonzalezek solasaldi batean parte hartu du Dbusek elektromugikortasunarekin eta ingurumenaren ikuspuntutik iraunkorra den garraioarekin duen konpromisoa azaltzeko eta konpromiso horri lotuta Konpainian gaur egun lantzen ari diren proiektuak ezagutarazteko. Solasaldian, halaber, floten elektrifikazioari modu bideragarrian aurre egiteko operadoreek dituzten premiez eztabaidatu da, bai eta soluzio teknologiko honek konpainien egunerokoan erabiltzeko eta beste propultsio sistema batzuekin konbinatzeko eskaintzen dituen abantailez eta desabantailez ere.

Dbus aintzindaria izan da eremu honetan, izan ere, 12 metroko autobus %100 elektriko bat abian jartzen zuen lehen operadorea izan zen 2014an. Autobusa Irizarrek fabrikatutakoa zen, eta ezaugarri horiekin Europan fabrikatzen zen lehen autobusa zen. Harrez gero mota horretako 3 autobus %100 elektriko ditu eta 18 metroko lehen autobus %100 elektriko artikulatua probatzen ari da. Autobus hori ere Irizar Taldeak fabrikatu du, eta autobus linearen bukaerako geltokian aukerako kargagune bat dauka. Azken asteetan beste proiektu pilotu bat ere jarri da abian CAF Taldeko Vectia enpresak fabrikatutako ibilgailu elektriko-hibrido bat probatzeko. Autobusa modu hibridoan zein modu elektrikoan dabil, kanpoko kargaren premiarik gabe; beraz, ez du azpiegiturarik behar, ez linean, ez Kotxetegietan.

Dbusek, halaber, 12 metroko 24 autobus hibrido dauzka une honetan, hau da, flotarik iraunkorrenetako bat dauka. Ibilgailu horiekin zaratarik eta igorpen kutsatzailerik gabeko garraio publikoa eskaini daiteke.

E-MOBASK proiektu europarraren barruan, Dbusek EKObus sistema flotako autobus guztietan inplementatzeko lanak esleitu ditu. Eraginkortasunez gidatzen laguntzeko munduan dagoen sistema aitzindaria da EKObus sistema. DATIK izan da inplementazio lanen lehiaketa publikoan esleipendun atera den enpresa. Enpresa teknologiko hori bera izan zen 2013an sistema garatu eta Dbuseko 5-Benta Berri, 21-Mutualitateak-Anoeta, 25-Benta Berri-Añorga eta 28-Amara-Ospitaleak lineetan zerbitzua ematen duten 32 autobusetan inplementatu zuena.

Eraginkortasunez gidatzen laguntzeko sistema batek eta anti-bunching sistema batek (autobusek bat ez egiteko sistema) osatzen dute EKObus sistema. Gidariari laguntzen dio bere gidatzeko era ekonomikoa eta ekologikoa izan dadin, erregai fosilen kontsumoa eta kutsatzaileen igorpena gutxituta. Sistemak gidatzearen hainbat alderdi monitorizatzen ditu, eta gehiegi kontsumitzen ari denean gidariari jakinarazten dio pantaila txiki baten bitartez. Ordutegiak betetzen ere laguntzen dio gidariari, linearen maiztasuna mantentzen saiatzeko. Garapen berri honetan, zeina 2019ko udaberrian funtzionamenduan egotea espero baita, sistemak hobekuntzak eta funtzionaltasuna berriak edukiko ditu.

Esleipenak 264.537,20€-ko kostua dauka, aurreikusitako lizitazio oinarria baino %13,27 kostu txikiagoa, alegia. Neurria E-MOBASK proiektu europarraren zatia da, eta bere helburua da Euskal Eurohirian garraio publikoaren erabilera bultzatzea eta erraztea, erabilera errazagoa, erakargarriagoa eta iraunkorragoa izan dadin eta garraio publikoa ibilgailu pribatuak baino gehiago erabiltzea bultzatzeko. Horrela, sistema autobus guztietan inplementatu ahal izango da, linea guztien puntualtasuna hobetuta eta kontsumoak eta igorpenak murriztuta, orokorrean. Izan ere, aurreikusten da sistema flota osora zabalduta igorpen kutsatzaileak %5-6 txikiagoak izango direla.

E-MOBASK proiektua Eskualdeen Garapenerako Europako Fondoak (FEDER) kofinantzatu du %65ean, Interreg V-A Espainia-Frantzia-Andorra programaren bitartez (POCTEFA 2014-2020). POCTEFAren helburua da Espainia, Frantzia eta Andorra arteko mugako eskualdearen integrazio ekonomikoa eta soziala indartzea. Batez ere mugaz gaindiko jarduera ekonomikoak, sozialak eta ingurumenekoak garatzen laguntzen du, lurralde garapen iraunkorraren aldeko estrategia bateratuen bitartez.

Dbusen flota ingurumena gehien errespetatzen duen flotetako bat da. 12 metroko 3 autobus %100 elektriko eta 24 autobus hibrido dauzka, Start-Stop sistemari esker modu hibridoan ere funtzionatzen duten bi autobus dieselez aparte. Era berean, bi proiektu pilotu egiten ari da probatzeko, alde batetik, Irizarrek egindako 18 metroko lehen autobus %100 elektriko artikulatua, zeinak geltokian aukera karga egin beharko duen, eta, bestetik, CAF Taldeko Vectia enpresak egindako autobus hibrido-elektriko bat. Era berean, urtea amaitu baino lehen Dbusek 14 autobus hibrido gehiago sartuko ditu bere flotan. Horrela, laster flotaren %45 elektriko-hibridoa izango da.